کتاب دو قرن سکوت اثر عبداحسین زرین کوب چاپ سال 2536 کامل و بدون سانسور

کتاب دو قرن سکوت

خلاصه :  اگر بخواهیم در یک جمله بگوییم که کتاب دو قرن سکوت درباره چیست، باید این‌طور جواب بدهیم که شرح تاریخی وقایع سیاسی و اجتماعی ایران در دو قرن اول ورود اسلام، از زمان سقوط ساسانیان تا آغاز دولت طاهریان، اولین حکومت مستقل ایران بعد از ورود اسلام است.

این تعریف یک‌خطی و کلی را روی جلد کتاب هم می‌بینیم. ناگفته پیداست که در این دو دهه اتفاق‌ها و حادثه‌های بسیاری بر این سرزمین گذشته است، از جمله جنبش‌های سیاه‌جامگان و سپیدجامگان و تحرکات بابک خرمدین و افشین و مازیار. در این کتاب به شخصیت‌های مهمی در صدر اسلام از جمله سلمان فارسی پرداخته شده است. “یزدگرد آخرین بازمانده‌ی تاجداری بود که از نسل ساسانیان مانده بود.
اما او نیز کاری از پیش نبرد و گرفتار سرنوشت شوم بدفرجامی شد که دولت و ملک ساسانیان را یکسره از میان برد.

بدین‌گونه سپاهیان یاغی و روحانیان فاسد را پروای مملکت‌داری نبود و جز سودجویی و کامرانی خویش اندیشه‌ای دیگر نداشتند. پیشه‌وران و کشاورزان، نیز که بار سنگین مخارج آنان را بر دوش داشتند در حفظ این اوضاع، سودی گمان نمی‌بردند، بنابراین مملکت بر لب بحر فنا رسیده بود و یک ضربت کافی بود که آن را به کام طوفان حوادث بیفکند. این ضربتی بود، که عرب وارد آورد و….”

نکات بسیار مهم

• پشت کردن مردم به حکومت و آیین

دولت ساسانیان دچار پریشانی و هرج و مرج بود.در آن زمان مردم ولایت های ری،قومس،اصفهان،جرجان و طبرستان مالیات را میپذیرفتن اما جنگی نبودند و تمایلی به دفاع از ساسانیان نداشتند

• سقوطی که راه فراری نداشت

زرتشت در اواخر دوره ی ساسانیان بخاطر بدعت های دینی و فساد موبدان صعیف شده بود.نفوذ دین عیسی و بودا از شرق و غرب،آن ها را درمیان گرفته بود و هرروز صعیف ترش میکرد.ممکن است اگر اسلام نمیرسد دین زرتشن بخاطر نفوذ آن دو دین خود را باخته بود

• سخنانی از انوشیروان عادل

با کشتار حیرت آوری که انوشیروان از پیروان مزدک کرد، موبدان حدس زدند که دین پسر بامداد یکسره از جهان بر افتاد، اما این حدس درست از آب در نیامد و دین مزدک حتی پس از سقوط ساسانیان باقی ماند.

• سزبازان با وفای یزدگرد

در حقیقت وقتی سعد به مدائن در آمد، مدافعان، آن را بیخیال شده و رفته بودند. لشکریان یزدگرد در هاگام فرار ایوان را غارت کرده بودنداما فاتحان رد آنهارا زدند و مال های غارتی را پس گرفتند.

• سنگینی بار مخارج بر دوش کشاورزان و کارگران

بدینگونه سپاهیان وحشی و روحانیون فاسد را پروای مملکت داری نبود و جز سودجویی خودشان اندیشه ای دیگر نداشتند. کارگران و کشاورزان نیز، که بار سنگین مخارج آنان را بر دوش میکشیدند در حفظ این اوضاع سودی گمان نمی بردند، بنابراین مملکت به سمت نابودی میرفت

• نقشه دستگیر کردن پیامبر

گفته اند که خسرو پرویز از عصبانیت، نامۀ پیامبر را پاره کرد و به فرماندار یمن نامه ای نوشت که این عرب گستاخ را دستگیر کند و نزد او فرستد. عصبانیت خسرو پرویز از این بود که این مرد تازی، با اینکه از بندگان اوست چگونه جسارت کرده است و با وی پیغام و نامه ای چنین نوشته است

• پیامی جدید با محوری زیبا

پیام تازه ای که محمد داشت این بود که همۀ جهان را به برابری و نیکی و برادری دعوت کند، و از شرک و جور و بیداد نهی می کرد. نه همان اعراب که زندگی شان یکسره در جور و تطاول و شرک و فساد می گذشت، بلکه ایران و روم نیز که رسم و آیین قدیمیشان دستخوش اختلاف و تعصب روحانیون گشته بود، در آن روزگاران به چنین پیام دل نشینی نیاز داشتند و آن را مژدۀ رهایی و نجات تلقی میکردند

• اسلام پذیری ایرانیان

خیلی از ایرانیان، از ایتدا کار دین مسلمانی را با شور و اشتیاق پذیرفتند. دین تازه ای که عربان آورده بودند، از آیین نیاکان خویش برتر می دانستند و ثنویت مبهم و تاریک زرتشتی را برابر توحید محض و بی شایبۀ اسلام شرک و کفر می شناختند

• مسلمانان فاتح چگونه بودند؟

این اعراب که جای خسروان و مرزبانان پرشکوه ساسانی را می گرفتند، مردم ساده ای بودند که جز جبروت خدا را نمی دیدند. خلیفۀ آنها که در مدینه زندگی میکرد از آن همه تجمل و تفنن که شاهان جهان را هست، هیچ نداشت و مثل همۀ مردم بود. آنها نیز که از جانب او در شهر ها و ولایت های تسخیر شده به حکومت می نشستند و جای مرزبانان و کنارنگان پادشاهان ساسانی بودند، زندگی سادۀ فقر آلود زاهدانه یا سپاهیانه داشتند